โครงการจิตอาสาสร้างสรรค์ อย.สร้างเสริม

หลักการและเหตุผล

เนื่องจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ซึ่งมีหน้าที่คุ้มครองผู้บริโภคให้ได้รับผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ปลอดภัย คุ้มค่า และสมประโยชน์ มุ่งสู่สังคมสุขภาพดี ได้เล็งเห็นถึงการทำให้คนในสังคมหรือชุมชนมีสุขภาพที่ดี มีพฤติกรรมเกี่ยวกับการบริโภคผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ถูกต้อง เพื่อเป็นเกราะป้องกันภัยจากผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ผิดกฎหมาย จึงได้จัดทำโครงการ “จิตอาสาสร้างสรรค์ อย. สร้างเสริม” ขึ้น ซึ่งในปี พ.ศ. ๒๕๕๙ เป็นการดำเนินโครงการในปีแรก ภายใต้แนวคิด “FDA VOLUNTEER TEAM” โดยจะเน้นประเด็นปัญหาที่เรื้อรังมานาน ซึ่งเคยมีความพยายามแก้ไขปัญหา อีกทั้งรณรงค์ให้ความรู้ในวงกว้าง แต่ก็ดูเหมือนว่าจะยังคงไม่ทั่วถึง เช่น ปัญหาการใช้ยาชุด การใช้ยาน้ำแผนโบราณผิดกฎหมายที่มีการลักลอบใส่สารสเตียรอยด์เพราะยาดังกล่าวจะทำให้ผู้ใช้รู้สึกว่าหายป่วยได้อย่างรวดเร็ว แต่แท้ที่จริงกลับมีอันตรายแฝงมาโดยไม่รู้ตัว ถึงขั้นเสียสุขภาพและอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้ รวมถึงปัญหาการโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพเกินจริงที่ยังคงพบอยู่มากมาย เช่น โฆษณาผลิตภัณฑ์เสริมอาหารอวดอ้างลดความอ้วน อวดอ้างรักษาโรคหรืออวดอ้างเสริมสมรรถภาพทางเพศ โฆษณาผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางอวดอ้างรักษาสิว แก้ฝ้า อวดอ้างทำให้ขาว อวดอ้างขยายทรวงอก ฯลฯ ดังนั้นหากมีการเปลี่ยนกลวิธีโดยใช้สื่อบุคคลให้เข้าถึงตัวชาวบ้านที่อยู่ในชนบทหรือในพื้นที่ที่พบปัญหานั้น ๆ โดยเฉพาะสื่อบุคคลดังกล่าวนี้เป็นกลุ่มจิตอาสาที่มีหัวใจที่จะช่วยเหลือสังคมและชุมชนที่ตัวเองรักด้วยแล้ว น่าจะทำให้เข้าถึงบริบทของชาวบ้านหรือคนในพื้นที่ต่าง ๆ ได้อย่างแท้จริง ซึ่งอาจทำให้มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ถูกต้องและเหมาะสมได้

จากเหตุผลดังกล่าว ทาง อย. จึงได้เล็งเห็นความสำคัญของกลุ่มจิตอาสาในรั้วมหาวิทยาลัยทั้งภาครัฐ และภาคเอกชน ที่เป็นนิสิต นักศึกษา ที่มีทั้งความรู้และความสามารถ มีความคิดสร้างสรรค์ และมีหัวใจจิตอาสา มาช่วยกันแสดงถึงพลังและศักยภาพในการปกป้องคุ้มครอง และแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์สุขภาพให้กับชุมชนและสังคมที่ท่านรัก โดย อย. จะมีการเปิดรับสมัครจิตอาสาจากมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล เพื่อให้ส่งโครงการที่จะรณรงค์ในพื้นที่ที่เป็นปัญหาให้รู้และตระหนักถึงอันตรายจากการใช้ยาชุด ยาน้ำแผนโบราณที่ลักลอบใส่สารสเตียรอยด์ และปฏิเสธที่จะไม่ใช้ยาประเภทดังกล่าวในที่สุด รวมถึงไม่หลงเชื่อและตกเป็นเหยื่อโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพที่โอ้อวดสรรพคุณเกินจริงหรือปัญหาอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์สุขภาพ โดยโครงการจิตอาสาที่ได้รับการคัดเลือกเข้ารอบ ๕ ทีมสุดท้าย สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา โดยกองพัฒนาศักยภาพผู้บริโภค จะสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินการให้โครงการละ ๕๐,๐๐๐ บาท และเมื่อจิตอาสาดำเนินการแล้วเสร็จ ให้มานำเสนอเพื่อพิจารณาคัดเลือกโครงการที่จะได้รับรางวัลโครงการดีเด่น ซึ่งมีเงินรางวัล ๒๐,๐๐๐ บาท พร้อมมอบเหรียญและใบประกาศเกียรติคุณต่อไป

วัตถุประสงค์

• เพื่อให้จิตอาสานิสิต นักศึกษามหาวิทยาลัยทำกิจกรรมรณรงค์ให้ความรู้แก่ประชาชนในพื้นที่ เพื่อให้ไม่ซื้อไม่ใช้ยาชุด และ/หรือยาน้ำแผนโบราณผิดกฎหมายที่มีการลักลอบใส่สารสเตียรอยด์รวมถึงไม่ซื้อผลิตภัณฑ์สุขภาพ เช่น ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางที่โฆษณาโอ้อวดสรรพคุณเกินจริง
• เพื่อให้จิตอาสาเป็นกระบอกเสียงและเป็นตัวแทนของ อย. ในการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์สุขภาพและช่วยประชาสัมพันธ์บทบาทหน้าที่ของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาให้แก่ผู้บริโภคในสังคมชนบททราบ รวมถึงเพื่อน ๆ และคนรอบข้างของจิตอาสาแต่ละคนด้วย

ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

  จิตอาสามีความรู้ความเข้าใจ และตระหนักถึงอันตรายจากยาชุด ยาน้ำแผนโบราณผิดกฎหมายที่มีการลักลอบใส่สารสเตียรอยด์ การไม่หลงเชื่อโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพที่โอ้อวดสรรพคุณเกินจริง และการลดความอ้วนที่ใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพแบบผิดวิธี  โดยนำความรู้ที่ได้รับไปถ่ายทอดให้แก่ผู้บริโภคในสังคมชนบท ชุมชนของตนเองและบุคคลรอบข้างจนเกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมไม่ซื้อ ไม่ใช้ยาชุดยาน้ำแผนโบราณที่คาดว่าลักลอบผสมสารสเตียรอยด์ไม่หลงเชื่อโฆษณาเกินจริงนำไปสู่สังคมสุขภาพดีอย่างยั่งยืน

ลักษณะโครงการ

• โครงการที่ส่งเข้าร่วมแข่งขันต้องเป็นโครงการที่ช่วยเหลือชุมชนหรือพื้นที่ที่พบปัญหาเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์สุขภาพ ได้แก่ อาหาร ยา และเครื่องสำอาง
• กิจกรรม และสื่อของโครงการ จะต้องสามารถวัดผลความรู้ และพฤติกรรมของคนในชุมชนหรือพื้นที่ที่พบปัญหาให้ดีขึ้น

ประเด็นในการนำเสนอโครงการ

• ปัญหาการใช้ยาชุด
• ปัญหาการใช้ยาน้ำแผนโบราณผิดกฎหมายที่มีการลักลอบใส่สารสเตียรอยด์
• ปัญหาการโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพเกินจริงทางสื่อต่าง ๆ หรือจากรถเร่ แผงลอย ตลาดนัด และวัด
• ปัญหาผลิตภัณฑ์ยา หรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารอวดอ้างลดความอ้วน/รักษาโรคได้สารพัดโรค/เสริมสมรรถภาพทางเพศ
• ปัญหาผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางผสมสารห้ามใช้ทำให้หน้าพัง เสียโฉม
• ปัญหาอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์สุขภาพได้แก่ อาหาร ยา เครื่องสำอาง

กำหนดการการดำเนินโครงการ

หมายเหตุ : กำหนดการอาจมีการเปลี่ยนแปลงตามความเหมาะสม

รางวัลเกียรติยศแด่ผู้ที่มีหัวใจจิตอาสา

                อย. จัดงานแถลงข่าวเพื่อยกย่องและชมเชยจิตอาสาที่อุทิศตนและทำประโยชน์เพื่อสังคม โดยเชิญทีม จิตอาสาเข้าร่วมงานแถลงข่าว ดังนี้

• ทีมจิตอาสาที่ผ่านการคัดเลือกรอบที่ ๒ (รอบ ๕ ทีม) ทุกท่าน พร้อมกับอาจารย์ที่ปรึกษา
• ทีมจิตอาสาที่ไม่ผ่านการคัดเลือกรอบที่ ๒ แต่ผ่านเข้ารอบคัดเลือกรอบที่ ๑ จำนวน ๑๐ ทีม (ส่งตัวแทนทีมละ ๒ ท่าน เพื่อเข้าร่วมงาน)

โดยมีการมอบรางวัล ดังต่อไปนี้

• ค่าใช้จ่ายในการดำเนินโครงการ สำหรับโครงการที่ผ่านการคัดเลือกรอบที่ ๒ (รอบ ๕ ทีม) โครงการละ ๕๐,๐๐๐ บาท
• รางวัลดีเด่นสำหรับโครงการที่ได้รับคัดเลือกรอบชิงชนะเลิศ ๑ โครงการ ได้รับเงินรางวัล ๒๐,๐๐๐ บาท
• เหรียญและใบประกาศเกียรติคุณ มอบให้แก่จิตอาสาทุกท่านที่ผ่านเข้ารอบคัดเลือกรอบที่ ๑