ในช่วง 1-2 ปีที่ผ่านมา เชื่อว่าเพื่อนๆ หลายคนคงได้ยินคำว่า “พลเมือง” หรือ “หน้าพลเมือง” กันมาหลายต่อหลายครั้งนะคะ อาจกล่าวได้ว่า แนวคิดเรื่องพลเมือง กำลังเป็นแนวคิดที่สำคัญ ไม่เฉพาะแต่ในประเทศเราเอง แต่ในต่างประเทศทั่วโลกก็กำลังให้ความสำคัญกับเรื่องนี้เป็นอย่างมากเช่นกัน
วันนี้เครือข่ายจิตอาสา จึงอยากจะนำเสนอบทความหนึ่ง ที่เขียนขึ้นโดยผู้บริหารองค์กรที่ชื่อว่า Institute for Canadian Citizenship (ICC) ซึ่งเป็นสถาบันที่ทำการศึกษาเรื่องความเป็นพลเมืองในประเทศแคนาดา บทความดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าพลเมืองที่ดี หรือความเป็นพลเมืองที่มีความรับผิดชอบต่อสังคม (Active Citizenship) นั้นเชื่อมโยงกับการทำงานอาสาสมัครได้อย่างไร โดยอ้างอิงจากการศึกษาข้อมูลและบริบททางสังคมของประเทศแคนาดาค่ะ ซึ่งถึงแม้จะเป็นข้อมูลจากประเทศอื่น แต่ทางเครือข่ายจิตอาสาคิดว่าแนวคิดดังกล่าวมีความเป็นสากล และสามารถนำมาปรับใช้กับประเทศเราได้เช่นกันค่ะ
——————————————————————————
“ความเชื่อมโยงระหว่างความเป็นพลเมืองและอาสาสมัคร”
โดย จิลเลียน สมิธ/ ผู้อำนวยการใหญ่และประธานกรรมการบริหาร สถาบันเพื่อความเป็นพลเมืองของชาวแคนาดา (Institute for Canadian Citizenship: ICC)
ในฐานะผู้อำนวยการใหญ่ของสถาบันเพื่อความเป็นพลเมืองของชาวแคนาดา (Institute for Canadian Citizenship: ICC) ดิฉันมีความสนใจเป็นพิเศษเกี่ยวกับเรื่องความเป็นพลเมืองและการอาสาสมัคร เนื่องจากความเป็นพลเมืองเป็นสิ่งที่มีความสำคัญที่สุดที่ชาวแคนาดาจะแบ่ง ปันให้ผู้อื่นได้ และความพยายามในการทำงานอาสาสมัครแต่ละงาน (ไม่ว่าจะใหญ่หรือเล็ก) ก็มีส่วนทำให้พลเมืองสามารถสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนและสร้างประเทศให้ ดีขึ้นได้เช่นกัน
ชาวแคนาดาทุกคนมีความรับผิดชอบที่จะต้องเป็นพลเมืองที่มีความกระตือรือร้น และใส่ใจสังคม แต่ส่วนใหญ่ยังไม่แน่ใจว่าต้องปปฏิบัติตนอย่างไร สิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องที่เข้าใจได้ไม่ยากเพราะโดยส่วนใหญ่แล้ว แนวคิดเรื่องความเป็นพลเมืองไม่ใช่เรื่องหลักที่อยู่ในใจของใครหลายคนเท่าใด นัก
ลองหยุดคิดและใช้เวลาถามตัวเองซักนิดว่า ครั้งสุดท้ายที่คุณคิดถึงเรื่องการจะปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดีนั้นคือเมื่อไหร่?
ชาวแคนนาดาส่วนใหญ่ จะเข้ามาเกี่ยวข้องกับการเป็นพลเมืองที่ดีโดยอัตโนมัติ ผ่านการแสดงความรับผิดชอบตามกฎหมาย เช่น การเชื่อฟังและปฏิบัติตามกฎหมาย การเสียภาษีและการลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง แม้ว่าเรื่องเหล่านี้จะเป็นเรื่องสำคัญที่ไม่สามารถปฏิเสธได้ แต่เราก็ยังต้องการการมีส่วนร่วมที่มากกว่านี้
เมื่อปีที่ผ่านมมา ICC ได้ลงไปทำงานเรื่องความเป็นพลเมืองของชาวแคนนาดา ผ่านการสำรวจทั่วทั้งประเทศโดยตั้งคำถามว่า อะไรคือความหมายของการเป็นพลเมืองที่ดีในประเทศแคนาดา ผลการตอบรับเผยให้เห็นว่าชาวแคนาดายังคงมองว่าการตอบแทนให้ชุมชนของตนเอง การเข้ามามีส่วนในภาคประชาสังคมและการเคารพและยอมรับความแตกต่าง เป็นตัวชี้วัดที่สำคัญของ “พลเมือง” ข้อค้นพบเหล่านี้ช่วยกำหนดให้สถานะของความเป็นพลเมืองมีความน่าเชื่อถือและ จับต้องได้มากขึ้น ดังนั้น ความเป็นพลเมืองจึงเป็นเรื่องของการแสดงออกอย่างต่อเนื่องในทุกๆวัน เพื่อการเข้ามามีส่วนช่วยเหลือผู้คนในชุมชนและประเทศของเราเอง
มากไปกว่านั้น การแสดงออกของชาวแคนาดาในเรื่องความเป็นพลเมือง ไม่ใช่ความเข้าใจในระดับผิวเผินโดยผู้ที่อาศัยอยู่ในประเทศนี้ทั้งหมดเท่า นั้น แต่พวกเราเชื่อว่า ทุกๆ คนสามารถเป็นพลเมืองที่ดีได้ โดยไม่ได้สนใจว่าครอบครัวของคุณจะเข้ามาอยู่ที่ประเทศนี้แค่เพียง 4 เดือน หรืออยู่มาแล้วกว่า 400 ปี
“การอาสาสมัคร” คือ วิธีที่ชาวแคนาดาทุกคนสามารถนำมาปฏิบัติใช้ในการดำรงชีวิต เพื่อท้าทายการเป็นพลเมืองที่มีความรับผิดชอบได้ เมื่อคุณสละเวลา ความรู้ความสามารถหรือทรัพย์สินเงินทองให้ส่วนรวม การกระทำดังกล่าวทั้งหมดก็จะสร้างประโยชน์ให้กับชุมชนของคุณเองและสร้าง แรงกระเพื่อมต่อเนื่อง ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างศักยภาพในภาพรวมของประเทศของเราให้มีความเข้มแข็งมาก ขึ้น
ความท้าทายเพิ่มเติมของการเป็นพลเมืองที่มีความรับผิดชอบต่อสังคม คือ สถิติด้านประชากรของประเทศแคนาดาที่กำลังเปลี่ยนแปลงไปและเป็นการเปลี่ยน แปลงที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วมาก คุณรู้หรือไม่ว่าในปัจจุบันนี้ จำนวนผู้ใช้แรงงานอาจจะหดตัวลง โดยปราศจากการมีชาวแคนาดาเข้าไปมีส่วนร่วมในอันดับการหดตัวลดลงเหล่านั้น? หรือในปี 2030 (เป็นอย่างช้าที่สุด) การเติบโตของจำนวนประชากรสุทธิของประเทศแคนาดา จะขึ้นอยู่กับการอพพยย้ายถิ่นฐาน?
ความจริงเหล่านี้เป็นสิ่งสำคัญเมื่อเราจะพิจารณาถึงอนาคตในเรื่องการทำอาสาสมัคร ว่าใครกันที่จะมาเป็น “ผู้ให้” ในอนาคต?
ความเป็นพลเมือง คือ การมารวมตัวกันของตัวหารผลประโยชน์ร่วมในสังคม และการอาสาสมัครคือเจตนาหรือความตั้งใจที่จะเชื่อมโยงชาวแคนาดาเข้ามาหากัน และช่วยกันสร้างประเทศแคนาดาให้เข้มแข็งมากขึ้น
ถ้าหากเราไม่สร้างพื้นที่ให้กับการรวมกลุ่มและต้อนรับหรือยอมรับให้ทุกคน เข้ามามีส่วนร่วมในการแสดงออก (ในการดูแลช่วยเหลือสังคม) เสียตั้งแต่ตอนนี้ เราอาจจะสร้างความเสี่ยงและความอันตรายให้กับการวางรากฐานที่มั่นคงและความ สำเร็จในสังคมได้ พวกเราจึงควรเข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องกับชุมชนของเราเองและปลูกฝังตัวเองให้มี บทบาทเป็นพลเมืองที่มีความกระตือรือร้นและใส่ใจสังคม
สิ่งเหล่านี้คือความเชื่อมโยงของความเป็นพลเมืองกับการทำงานอาสาสมัคร และวิธีที่จะสร้างความมั่นใจได้ว่า ประเทศที่ยิ่งใหญ่ของเราจะเติบโตได้อย่างเข้มแข็งมากขึ้นกว่าเดิม
——————————————————————————
ขอขอบคุณข้อมูลจาก http://volunteer.ca/blog/citizenship-volunteer-connection
