เที่ยวเพื่อคนอื่น
ขอเชิญพบกับการท่องเที่ยวที่คุณจะได้รับสิ่งพิเศษมากกว่าคนอื่นหลายเท่า…
เปล่า…ไม่ได้จะมาโปรโมทโปรโมชั่นพิเศษจากบริษัททัวร์ใดๆ ทั้งสิ้น เพียงแต่อยากหยิบการท่องเที่ยวดีๆ ที่กำลังเป็นเทรนด์ฮิตของโลกมาฝากกัน เพราะการท่องเที่ยวนี้นอกจากจะทำให้เราได้สนุกและพักผ่อนในวันหยุดยาวๆ ของการปิดเทอมหรือการลาพักร้อนจากงานกองพะเนินแล้ว ยังมีของสมนาคุณล้ำค่าแถมกลับไปบ้านด้วยอีกต่างหาก แถมตัวเราเองก็ยังเป็นผู้มอบของสมนาคุณที่มีคุณค่าเกินประมาณให้กับคนอื่นๆ ในคราวเดียวกันอีกด้วย
คุ้มค่าพอมั้ย…ที่จะตัดสินใจไปทริปนี้ด้วยกันกับเรา
THE HAPPINESS TRIP
Voluntourism (Volunteer tourism) หรือ “การท่องเที่ยวเชิงอาสาสมัคร” นี้ ไม่ใช่เรื่องแปลก…ไม่ใช่เรื่องใหม่…แล้วก็ไม่ใช่เรื่องเชยๆ…เพราะมัน กำลังกายเป็นเรื่องร้อนๆ ที่กำลังเป็นเทรนด์ยอดนิยมแผ่ขยายในวงกว้างในสังคมขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งการขยายตัวของการท่องเที่ยวในลักษณะนี้นั้นเริ่มเป็นที่นิยมในหมู่นัก ศึกษา หรือคนทำงาน ที่เอาวันหยุดยาวๆ ในการปิดเทอมหรือลาพักร้อนของตนเอง ไปให้ประโยชน์เพื่อความสุขของตนเอง…ในขณะเดียวกันก็ได้มอบความสุขนี้ให้ กับคนอื่นในเวลาเดียวกันด้วย
การท่องเที่ยวเชิงอาสาสมัครนั้นมีอยู่ทั่วทุกมุมโลก มันเริ่มเติบโตไปพร้อมๆ กับวิกฤตใหญ่ๆ ไม่นานมานี้ ไม่ว่าจะเป็น เหตุการณ์ 911 ที่ตึก World Trade Center, เหตุการ์ซึนามิใครใหญ่ในแถบเอเชียและแอฟริกา, เหตุการณ์พายุแคททารีน่าถล่มรัฐหลุยเซียน่า หรือแม้แต่วิกฤตการณ์โลกร้อนที่ก่อผลกระทบรุนแรงขึ้นทุกวันต่อมนุษย์ในทุก พื้นที่ทั่วโลก ซึ่งเหตุการณ์เหล่านี้กระตุกมนุษย์ให้ตื่นขึ้นมาสนใจและใส่ใจซึ่งกันและกัน รวมถึงใส่ใจโลกใบนี้ที่เรายืนอยู่กันให้มากขึ้นอีกด้วย
สิ่งหนึ่งที่สนับสนุนและสอดคล้องการเติบโตนี้ก็คือ “การวางตำแหน่ง (Positioning)” ของตัวมันเองไว้ในจุดที่เชื่อมตรงกลางระหว่างความเสียสละแบบสุดโต่งที่ทำ เพื่อสังคมแบบทุ่มเทเต็มร้อยไปเลย กับความสุขส่วนตัวที่อาจมองว่าเป็นสิ่งที่ไม่ได้ทำเพื่อให้คนอื่นมีความสุข ด้วย ซึ่ง Voluntourism เป็นคำตอบและจุดขายที่วางตำแหน่งไว้ยอดเยี่ยมตรงกับความต้องการที่ขาดการตอบ สนองอย่างลงตัวพอดี ทำให้คนที่อยากทั้งหาความสุขใส่ตัว และอยากช่วยเหลือผู้อื่นในคราวเดียวกัน (แบบไม่กระทบวิถีชีวิตตน) เลือกที่จะมาใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์กับกิจกรรมในลักษณะนี้มากขึ้นอีก ด้วย
การเพิ่มขึ้นของจิตใจดีๆ นั้นยังมีผลการสำรวจและวิจัยที่สนับสนุนการเติบโตของการท่องเที่ยวเชิงอาสา สมัครดังกล่าวอีกด้วย ซึ่ง The Travel Industry Association of America (TIA) ได้ทำการวิจัยและชี้ให้เห็นสิ่งสำคัญของผลลัพท์ที่ออกมาว่า จำนวนของนักท่องเที่ยวเชิงอาสาสมัครนั้นเพิ่มขึ้นหลายเท่าตัวจากปี 2005 (2548) ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดในกรณีนี้ก็คือการจัดงาน National Public Lands Day ที่เป็นวันใส่ใจพื้นที่สาธารณะซึ่งผ่านมาสดๆ ร้อนๆ นั้น พบว่ามีอาสาสมัครเกือบ 100,000 คน ที่มุ่งหน้าไปยัง National Parks เพื่อที่จะไปร่วมกิจกรรมสร้างสะพาน ปลูกต้นไม้ กำจัดวัชพืช และอื่นๆ อีกมากมาย อันเป็นกิจกรรมสาธารณะที่สะท้อนการเติบโตของจิตอาสาของคนอเมริกันในยุคนี้ ได้เป็นอย่างดี ซึ่งการเติบของอาสาสมัครนั้นมีทิศทางที่พุ่งขึ้นอย่างรวดเร็ว และจากข้อมูลล่าสุดในปี 2007 (2550) ของการสำรวจทางอินเตอร์เน็ตโดย Travelocity เว็บไซน์ด้านการท่องเที่ยวชื่อดังนั้นก็พบว่าจำนวนนักท่องเที่ยวเชิงอาสา สมัครเพิ่มขึ้นกว่าเท่าตัว (จาก 6% เพิ่มเป็น 11%) จากปี 2006 (2549) ที่ผ่านมาอีกด้วย ซึ่งผลวิจัยนี้ก็สอดคล้องกับโพลของอีกสำนัก Msnbc.com ที่ทำการสำรวจเกี่ยวกับ “Voluntourism” พบว่าเกินกว่าครึ่ง (55%) ของผู้ทำแบบสำรวจทั่วโลกนั้นรู้จักและสนใจในการท่องเที่ยวและหาประสบการณ์ ใหม่ๆ ด้วยวิธีนี้ ซึ่ง 20% ของผู้เข้ามาทำแบบสำรวจนั้นเคยไปทำกิจกรรมในลักษณะของ Voluntourism มาแล้วอย่างน้อยหนึ่งครั้งแล้วก็อยากที่จะทำอีกต่อๆ ไป
ตัวอย่างของผลสำรวจนี้บ่งชี้ได้อย่างชัดเจนถึงแนวโน้มการเติบโตของ การท่องเที่ยวเชิงอาสาสมัครในเป็นอย่างดี โดยเฉพาะคนในแถบตะวันตกที่มีการวางแผนเพื่อการหยุดยาวเพื่อพักผ่อนกันเป็น กิจวัตรอยู่แล้ว ก็มีจิตที่เสียสละมากขึ้นในการที่จะพักผ่อนเพื่อทำประโยชน์ให้กับสังคมและคน อื่นๆ ให้มากขึ้นด้วย ซึ่งการเติบโตนี้เองก็ตามมาด้วยการเติบใหญ่ของผู้ประกอบการต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนที่หันมาใส่ใจสังคมไปพร้อมๆ กับการแสวงหาผลประโยชน์ให้องค์กรหรือในภาคธุรกิจอื่นๆ การเติบโตของกิจกรรม Voluntourism เพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษย์นั้น ต่างก็เป็นตัวเลือกของการท่องเที่ยวที่แฝงไว้ด้วยคุณค่าของการใช้เวลาพัก ผ่อนในชีวิตให้เป็นประโยชน์ ซึ่งกิจกรรมที่น่าสนใจต่างๆ ที่ลองหยิบเอามาฝาก (เรียกน้ำย่อยความอยาก) กันก็มีดังนี้
กิจกรรมส่งเสริมด้านการท่องเที่ยวเชิงอาสาสมัคร
> Aruba Reef Care Project : ในประเทศอรูบ้า ทุกๆ ปีจะมีการจัดกิจกรรมให้นักท่องเที่ยวและผู้ที่สนใจได้มีส่วนในการช่วย อนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลของโลกผ่านโปรเจ็ค Aruba Reef Care Project ซึ่งจัดติดต่อกันมากว่า 14 ปีแล้ว สำหรับในปีที่ผ่านมาช่วงวันที่ 7-8 ก.ค. 2550 (2007) นั้น ก็ได้มีการจัดกิจกรรมดังกล่าวนี้ โดยนักดำน้ำตามแหล่งดำน้ำต่างๆ กว่าพันแห่งในอรูบ้า จะได้ร่วมกันทำงานอาสาเก็บขยะใต้ท้องทะเล รวมทั้งร่วมกันทำความสะอาดชายหาด และสิ่งแวดล้อมทางทะเลต่างๆ อีกด้วย ซึ่งผู้เข้าร่วมในปีล่าสุดนั้นก็มีกว่า 800 คนจากทั่วทุกมุมโลกที่มาช่วยโปรเจ็คนี้ (ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ www.aruba.com)
> PEPY : เป็นองค์กรที่โด่งดังในหมู่ชาวต่างชาติพอสมควรสำหรับ PEPY (Protect Earth, Protect Yourself) ที่จัดกิจกรรมรณรงค์ต่างๆ ทั่วโลก และสำหรับกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงอาสาฯ ที่ประสบความสำเร็จและได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดีนั้นก็เป็นโปรเจ็คที่เขา จัดทริปจักรยานการกุศลขี่จากเนปาล (เดือนพฤศจิกายน 2007) ไปยังประเทศกัมพูชา โดยระหว่างทางก็มีการขอระดมทุนเพื่อนำเงินบริจาคไปช่วยเหลือด้านการศึกษา สิ่งแวดล้อม และสุขภาพ ในกัมพูชา ให้ดียิ่งขึ้น
> Bestfriends.org : องค์กร Utah’s Best Friends Animal Sanctuary นี้ถือเป็นองค์กรช่วยเหลือสัตว์ที่ใหญ่ที่สุดในอเมริกา ซึ่งมีสัตว์ต่างๆ ทั้งหมา แมว นำ กระต่าย ม้อ และอื่นๆ ในความดูแลกว่า 1,500 ตัว ซึ่งองค์กรนี้ได้ทำแคมเปจน์ “no kill” เพื่อรณรงค์หยุดการฆ่าสัตว์ต่างๆ และก็เป็นอีกหนึ่งแหล่งที่นักท่องเที่ยวเชิงอาสาฯ นั้นให้ความสนใจเข้ามาทำงานอาสากันเป็นจำนวนมาก
> Earthwatch Institure : สำหรับผู้ที่ชอบงานอาสาแนววิชาการหน่อยๆ องค์กรนี้ก็เป็นอีกหนึ่งที่เปิดรับอาสาฯ สำหรับการเป็นผู้ช่วยวิจัย Scientific Environmental Research and Conservation Projects ที่จะคอยสำรวจและสอดส่อง จับตาดูสิ่งแวดล้อมทั่วโลก
กิจกรรมภาคธุรกิจที่เกื้อกูลการท่องเที่ยวเชิงอาสา
> Change Ambassador : เป็นกิจกรรมแลกเปลี่ยนอาสาที่จัดโดย Travelocity เว็บไซต์ด้านการท่องเที่ยวชื่อดัง ซึ่งใครที่สมัครเข้าโครงการเพื่อไปร่วมกิจกรรมอาสาก็จะได้รับของสมนาคุณใน รูปแบบต่างๆ มากมาย รวมถึงการบริการจอง voluntourism trip ที่เขาจะจัดเตรียมทริปดีๆ นี้ไว้พร้อมให้กับลูกค้าที่ไม่ต่างจากทริปท่องเที่ยวอื่นๆ อีกด้วย
> Fairmont Hotel ใน Winnipeg กัมพูชา ก็จับมือกันกับ Habitat for Humanity ซึ่งเป็นองค์กรที่ดูแลด้านที่อยู่อาศัยและความเป็นอยู่ของมนุษยชาตินั้น ร่วมมือที่จะพัฒนาคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ของคนกัมพูชาให้ดีขึ้น โดยทางโรงแรมจะต้อนรับและมีที่พักสำหรับผู้ที่ต้องการมาท่องเที่ยวเชิงอาสาฯ มีบริการพิเศษอื่นๆ รวมไปถึงส่วนลดต่างๆ ไว้บริการสำหรับผู้ที่มาพักเพื่อร่วมกิจกรรมเพื่อสังคมในการช่วยองค์กรสร้าง บ้านให้กับผู้ยากไร้
> Sky Way Guesthouse เป็นอีกหนึ่งที่พักในกัมพูชาที่มอบโอกาสพิเศษ (ที่นอกเหนือจากส่วนลด) ให้กับผู้ที่เข้าพักในรูปแบบการท่องเที่ยวเชิงอาสาฯ โดยการจัดกิจกรรมอาสาสมัครไว้รองรับแขกซึ่งทางโรงแรมจะพาไปทำกิจกรรมสอนภาษา อังกฤษและทักษะทางด้านคอมพิวเตอร์ต่างๆ ให้กับเด็กในเมือง Orphanage นั่นเอง
> Tauck ก็เป็นอีกหนึ่งบริษัทด้านการท่องเที่ยวในระดับที่มีชื่อ ซึ่งทางบริษัทก็เสนอการท่องเที่ยวที่แตกต่างและเป็นทางเลือกใหม่ให้กับ ลูกค้า โดยการนำเสนอทริปไป Wyoming ที่นอกจากจะได้ท่องเที่ยวแล้วคุณยังได้มีโอกาสใช้เวลากว่าครึ่งวันในการเป็น อาสาสมัครต่างๆ ให้กับอุทยานแห่งชาติ Yellowstone National Park อันมีชื่อเสียงอีกด้วย
> Katrina Cleanup : ส่วนนี่เป็นตัวอย่างของโปรเจ็คการร่วมมือกันช่วยเหลือของทุกภาคส่วน ซึ่งโปรเจ็คนี้รองรับสำหรับอาสาสมัครที่เข้ามาช่วยเหลือในเหตุภัยพิบัติพายุ เฮอริเคแคทเทอริน่า ซึ่งอาสาสมัครนั้นจะสามารถที่จะจ่ายค่าที่พักได้ในราคาเพียง 5$ ต่อคืนเท่านั้น ซึ่งก็ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการมีจิตอันเป็นกุศลนี้
THE VALUE
คุณค่าที่ได้รับของการร่วมกิจกรรมในลักษณะนี้นั้นมีมากมาย หลายประการ…หนึ่งในนั้นคือการได้ลงมือไปปฏิบัติอย่างจริงๆ กับงานอาสาสมัครมากกว่าการแค่เซ็นต์เช็คบริจาคเงิน ซึ่งสิ่งนี้จะช่วยให้คุณสามารถติดตามที่มาและที่ไปของเงินบริจาค ได้รู้ว่าเงินของคุณนำไปทำอะไร และได้ลดความตระหนี่จากการขัดเกลาจิตใจในการทำกิจกรรมเพื่อช่วยเหลือผู้อื่น อีกด้วย…
คุณค่าอีกอย่างก็คือการได้สร้างทักษะ ซึ่งการลงไปช่วยเหลือนั้นหลายๆ งานช่วยเพิ่มหรือฝึกทักษะใหม่ให้กับประสบการณ์ใหม่ๆ ในชีวิต อย่างเช่นใครที่ไม่เคยสร้าง ลงไม้ลงมือตอกตะปูมาก่อน ก็จะได้ออกกำลังและเรียนรู้การทำงานในทักษะนี้ ซึ่งก็จะช่วยพัฒนาความสามารถและสมองไปพร้อมๆ กันด้วย
การเพิ่มทักษะการปฎิสัมพันธ์และการสร้างความเชื่อมโยงกับบุคคลอื่น นั้นเป็นอีกหนึ่งสิ่งสำคัญที่จะได้รับ (โดยเฉพาะประเทศที่พัฒนาทางด้านเศรษฐกิจที่มักขาดทักษะในด้านนี้) ซึ่งการลงไปช่วยเหลือนั้นก็จะทำให้เรารู้จักที่จะสัมพันธ์กับคนอื่นและ เพื่อนมนุษย์ เป็นสิ่งที่ได้มากกว่าการหยอดกล่องบริจาคเฉยๆ อีกด้วย
สุขภาพจิตที่สดใส สุขภาพร่างกายที่ยอดเยี่ยม…ซึ่งเป็นคุณค่าอันจับต้องได้ที่จะได้รับจากการ ท่องเที่ยวเชิงอาสาฯ นี้ เพราะการได้ทำกิจกรรมต่างๆ ได้ออกแรง ไปพร้อมๆ กับการท่องเที่ยวเพื่อหาประสบการณ์ใหม่ๆ จะช่วยทำให้คุณภาพชีวิตหลายๆ อย่างดีขึ้น ซึ่งเมื่อไม่มานมานี้องค์กร Corporation for National and Community Service ของอเมริกาก็ออกมาโชว์รายงานดีๆ ที่ทำภายใต้หัวเรื่องที่ว่า “The Health Benefits of Volunteering” ซึ่งผลการวิจัยนี้ชี้ว่าการทำงานอาสาสมัครนั้นยอดเยี่ยมและดีต่อสุขภาพเป็น อย่างมาก นอกจากจิตใจที่ดีที่ส่งผลต่อร่างกายที่จะดีตามนั้น ประสิทธิภาพของร่างกายและอวัยวะต่างๆ จะแข็งแรงและใช้งานได้ยาวขึ้นกว่าคนที่ทำแต่งานเพียงอย่างเดียว แถมยังช่วยลดอัตราเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ ที่เกี่ยวกับหัวใจได้อีกด้วย
ข้อมูลต่างๆ เหล่านี้เป็นเหตุผลที่ลงตัวกับทั้งสถานการณ์ปัจจุบันของโลกและความต้องการ ของมนุษย์ ซึ่งแนวโน้มของการสร้างสรรค์สังคมและโลกใบนี้ไปพร้อมๆ กับการสร้างความสุขให้กับตัวเองในเวลาเดียวกัน กำลังเป็นเทรนด์ที่ไม่สุดโต่ง และผสมผสานอัตตา (ความเป็นตัวตนของแต่ละบุคคล) และการเสียสละเพื่อส่วนรวม ได้เป็นอย่างดี ซึ่ง “การท่องเที่ยวเชิงอาสาสมัคร” นี้ ถือเป็นอีกหนึ่งเมล็ดพันธุ์ดีๆ ที่จะปลูก “จิตอาสา” ให้กับคนในสังคมโลกได้เป็นอย่างดีทีเดียว
คราวนี้คุณพร้อมหรือยัง…ที่จะไปเที่ยวเพื่อคนอื่น (บ้าง)
อ้างอิงบทความ
บทความ “เที่ยวเพื่อคนอื่น” นี้ เป็นบทความที่นำเสนอเรื่องราวของ “การท่องเที่ยวเชิงอาสาสมัคร (Voluntourism)” ที่นำข้อมูลต่างๆ มาเรียบเรียงใหม่จากบทความ The Value of Voluntourism เขียนโดย Rob Lovitt และบทความ Voluntourism trips for do-gooders (ไม่ระบุนักเขียน) ซึ่งทั้งสองบทความนั้นนำมาจาก msnbc.com
