โอ้เตอะหมึ่ย
ผมสืบเชื้อสายมาจากคนปกาเกอะญอ พ่อแม่ ปู่ย่าตายายของผมก็เป็นคนปกาเกอะญอด้วยเช่นกัน ครอบครัวของผม
อาศัยอยู่ในหมู่บ้านแห่งหนึ่งในประเทศพม่า ที่นั่นมีทุ่งนาสีเขียวและลำห้วยใหญ่พาดผ่านกลางหมู่บ้าน พอตกเย็น
เพื่อนบ้านที่เดินกลับจากทำไร่ไถนาก็จะส่งยิ้มให้ผมและพี่น้องที่นั่งเล่นกันอยู่ที่ชานบ้าน เวลานั้นเราพี่น้องยังเด็ก
เกินกว่าจะรับรู้เรื่องราวใด ๆ ที่เกิดขึ้นในประเทศพม่า ทุกวันของเรามีเพียงแต่ความสุขที่มาจากชีวิตเรียบง่าย
ในหมู่บ้านแห่งนี้
เดือนธันวาคมในปีที่ผมอายุครบ 11 ขวบ ชาวบ้านในหมู่บ้านต่างรอคอยเทศกาลคริสต์มาสที่กำลังจะมาถึง
แต่ก่อนคริสต์มาสไม่กี่วัน เรื่องที่ไม่คาดคิดก็เกิดขึ้น มีคนนำข่าวมาบอกว่า พี่ชายคนโตของผมซึ่งเป็นทหาร
ถูกทหารรัฐบาลพม่าฆ่าตาย และเราเศร้าโศกกับเหตุการณ์เกิดขึ้นจนไม่มีใครอยากพูดถึงเรื่องนี้อีก ต่อมาไม่นาน
ทหารกองทัพพม่าเคลื่อนพลเข้ามาใกล้หมู่บ้านเรา พวกเขายิงปืนใหญ่เข้ามาในหมู่บ้าน กระสุนปืนถูกพี่ชาย
อีกคนของผมตาย พ่อแม่ของผมกลัวว่าพวกเราจะได้รับอันตราย ท่านบอกกับเราว่า “เราจะต้องหนีไปเมืองไทย”
หลังเดินทางมาอยู่ในค่ายผู้ลี้ภัยแม่หละได้ไม่นาน ผมรู้สึกว่าสังคมในค่ายผู้ลี้ภัยไม่เหมือนกับหมู่บ้านของผม
คนที่นี่แตกแยกกันเป็นกลุ่มเล็กกลุ่มน้อย บางคนน้อยใจที่เกิดมาเป็นคนปกาเกอะญอ บางคนอายที่จะบอกกับใคร ๆ
ว่าตัวเองเป็นคนปกาเกอะญอ บางคนดูถูกชนชาติของตัวเองและคิดว่าหากเกิดมาเป็นคนชาติอื่นจะดีกว่า
ด้วยความเป็นเด็กทำให้บางครั้งผมก็อดคิดคล้อยตามกับพวกเขาไม่ได้
จนเมื่ออายุได้ 19 ปี ผมเดินทางกลับไปยังฝั่งพม่าเพื่อหางานทำ และทำบัตรประจำตัวประชาชนเจ้าหน้าที่ที่ทำบัตร
ถามผมว่า “เป็นคนเผ่าไหน” ผมตอบตามจริงว่าเป็นคนปกาเกอะญอ คำตอบของผมทำให้ผมต้องพบกับถ้อยคำดูถูก
เหยียดหยามต่าง ๆ นานา แม้กระทั่งคำพูดที่ว่า “คนเชื้อสายนี้ไม่ควรเรียกตัวเองว่า “คน” สิ่งที่เกิดขึ้นในวันนั้นทำให้ผม
รู้สึกว่าคนปกาเกอะญอไม่ว่าจะอยู่บนแผ่นดินไหน ก็เหมือนคนที่ไม่มีที่ให้ยืนอย่างมีศักดิ์ศรี
แต่ ตั้งแต่วันนั้นหากมีใครถามว่า “ผมคือใคร” เจ็ดครั้งสิบครั้ง คำตอบทั้งเจ็ดครั้งสิบครั้งก็คือ “ผมเป็นคนปกาเกอะญอ”
หมายเหตุ
ปกาเกอะญอ เป็นคำเรียกตนเองของของชาวกะเหรี่ยงสกอว์ มีความหมายว่า “คน”
—
ศูนย์ข้อมูลริมขอบแดน มูลนิธิเพื่อนไร้พรมแดน
ตู้ปณ.180 มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ อ.เมือง
จ.เชียงใหม่ 50202
โทรศัพท์ 053-805-298
โทรสาร 053-805-298
E-mail borders@chmai2.loxinfo.co.th
